اختلال بدشکلی بدن (BDD) یک اختلال سلامت روان است که در آن فرد نمی تواند از فکر کردن در مورد یک یا چند نقص در ظاهر خود دست بردارد – این نقص برای دیگران ممکن است جزئی به نظر برسد یا اصلاً قابل مشاهده نباشد اما برای افرادی که BDD دارند، این افکار بسیار ناراحت کننده هستند و به طور قابل توجهی بر عملکرد روزانه آن ها تأثیر می گذارد. در این مقاله سعی داریم که با برخی از ویژگی های این اختلال و روش های تشخیص آن آشنا شویم.
افراد مبتلا به BDD نسبت به ظاهر خود به صورت وسواسی نگران هستند و بیش از حد به این مقوله اهمیت می دهند. این نگرانیها میتوانند روی هر قسمتی از بدن متمرکز باشد، اما نواحی رایج شامل پوست، مو، بینی یا تقارن کلی صورت است و برای آن ها اهمیت بیشتری دارد. این افراد برای مقابله با پریشانی و نگرانی خود ممکن است رفتارهای تکراری داشته باشند، یعنی بارها و بارها خودشان را در آینه چک می کنند تا نسبت به ظاهر خود اطمینان داشته باشند، آراستگی بیش از حد دارند و باید اطمینان پیدا کنند که نظر دیگران درباره ی ظاهر آن ها مثبت است. آنها ممکن است به دلیل ترس از قضاوت یا خجالت در مورد ظاهر خود از موقعیت های اجتماعی، مکان های عمومی و یا عکس گرفتن اجتناب کنند .آن ها برای برقرار کردن ارتباط به صورت مجازی مشتاق ترند. متاسفانه اغلب ناراحتی عاطفی قابل توجهی دارند واحساس شرم، گناه و تنهایی را به کرات تجربه می کنند. این احساسات زمانی که به طور مداوم تکرار شوند و شدت داشته باشند، می تواند منجر به افسردگی، اضطراب و حتی افکار یا رفتارهای خودکشی شود. درگیری این افراد نسبت به ظاهر خود می تواند آنقدر وقت گیر و ناراحت کننده باشد که به طور قابل توجهی به عملکرد اجتماعی، شغلی یا سایر زمینه های مهم آسیب وارد کند و زندگی را برای این افراد سخت کند.
مطالب مرتبط : کلینیک روانشناسی خوب در تهران ، بهترین مشاور خیانت
علت دقیق BDD ناشناخته است، اما ممکن است ترکیبی از عوامل ژنتیکی، عصبی زیستی، محیطی و روانی باشد. عواملی مانند سابقه طعنه یا مسخره شدن به ویژه در مورد ظاهر و اندام، کنار گذاشته شدن از یک سری فعالیت ها به دلیل خصوصیات ظاهری، خاطرات کودکی و فشار یا استانداردهای اجتماعی در مورد زیبایی و ظاهر، ممکن است نقش داشته باشند.
این اختلال می تواند همزمان با سایر اختلالات سلامت روان مانند اختلال افسردگی اساسی، اختلالات اضطرابی، اختلالات خوردن یا اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) همراه باشد. بنابراین تشخیص به موقع و اقدام برای درمان اهمیت ویژه ای دارد.
درمان مؤثر معمولاً شامل ترکیبی از روان درمانی و دارو است. درمان شناختی-رفتاری (CBT) به ویژه برای تغییر افکار و رفتارهای منفی مرتبط با ظاهر بسیار موثر است. اینکه یک فرد مبتلا به اختلال بدشکلی بدن (BDD) به دارو نیاز دارد یا خیر بستگی به شدت علائم و شرایط خاص آنها دارد. داروهای ضد افسردگی، مانند مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) می تواند تجویز شوند زیرا می توانند به کاهش افکار وسواسی و رفتارهای اجباری نیز کمک کنند. به عنوان مثال می توان به فلوکستین، سرترالین و اسیتالوپرام اشاره کرد. به خاطر داشته باشید که دارو درمانی مستقل نیست، زمانی که همراه با روان درمانی مورد استفاده قرار گیرد بیشترین تاثیر را دارد.
این اختلال اغلب کمتر تشخیص داده میشود، زیرا افراد ممکن است از صحبت کردن در مورد نگرانیهای خود، احساس شرم یا خجالت داشته باشند و یا ممکن است تشخیص ندهند که مشغولیت آنها به ظاهرشان غیر طبیعی است زیرا همیشه از طرف جامعه مهر تایید گرفته اند. حتی در صورتی که نسبت به این شرایط آگاه شوند ممکن است اطلاع نداشته باشند که این یک وضعیت سلامت روانی شناخته شده و قابل درمان است. بنابراین لازم و ضروری است که برای درمان و بهبود کیفیت زندگی از یک متخصص راهنمایی بگیرند. همان طور که اشاره کردم برای درمان ترکیبی از روان درمانی و دارو لازم است و روانشناسان نقش مهمی در درمان و مدیریت اختلال بدشکلی بدن (BDD) دارند.
تشخیص و ارزیابی: اولین قدم یک ارزیابی کامل برای تشخیص BDDو تمایز آن از سایر اختلالات مانند اختلال وسواس فکری-اجباری، اختلالات خوردن یا افسردگی است. درمانگر به شما کمک میکند که شدت این احتلال را درک کنید و آگاه باشید که چه تأثیری بر زندگی شما دارد.
درمان شناختی-رفتاری (CBT): موثرترین درمان روانشناختی برای BDD است زیرا به شناسایی و تغییر افکار و باورهای منفی در مورد تصویر بدن می پردازد و رفتارهایی که BDD را تقویت می کند را اصلاح میکند. به طور مثال درمانگر بر روی بررسی آینه ها یا جستجوی اطمینان از دیگران، تمرکز می کند علاوه بر آن درمانگر به مراجع کمک میکند تا به تدریج در معرض موقعیتهای ترسآور (مانند نگاه کردن به خود در آینه یا قرار گرفتن در موقعیتهای اجتماعی) قرار گیرد وبه او آموزش می دهد که در برابر تمایل به انجام رفتارهای اجباری مقاومت کند. و مهم تر از همه درمانگران با همکاری مراجع و با استفاده از تکنیک های مخصوص، عزت نفس آنها را بهبود می بخشند و با برجسته کردن سایر خصوصیات مراجع اثر ظاهر را به عنوان یک شاخص ارزش گذاری کاهش می دهند.
مانند هر اختلال دیگری روش های مقابله و مدیریت استرس می تواند مفید باشد. این می تواند شامل تکنیک های تمدد اعصاب، تمرکز حواس و تمرین قاطعیت باشد. در برخی موارد، به ویژه در افراد جوان تر، مشارکت خانواده در درمان می تواند مفید باشد. این به اعضای خانواده کمک می کند تا ماهیت BDD و نحوه حمایت از عزیز خود را درک کنند.
علاوه بر آن برخی از افراد ممکن است از گروه درمانی سود ببرند، جایی که می توانند تجربیات و استراتژی های خود را با دیگرانی که BDD دارند به اشتراک بگذارند. گروه درمانی به آنها حس حمایت جمعی می دهد. این که تنها نیستند و لازم نیست برای بیان تجربیات و احساسات خود إحساس شرم داشته باشند.
هدف روانشناسان فراهم کردن فضایی امن و بدون قضاوت برای افراد مبتلا به BDD است تا بتوانند احساسات خود را کشف کرده و مکانیسم های مقابله ای موثر را یاد بگیرند . هدف فقط تسکین علائم فعلی نیست، بلکه تجهیز فرد به مهارت های طولانی مدت برای مدیریت و حفظ سلامت روانی خود است زیرا ممکن است این علائم مجدد عود کنند بنابراین باید نشانه های عود بیماری را شناسایی کنیم و برای مقابله با آن استراتژی داشته باشیم.
ما در مرکز مشاوره همرازان همسو با شعار همیشگی خود همراه و همرازتان هستیم.
سحر پاکدامن ساوجی