تشخیص اختلال بیش فعالی
از مشکلات بعضی والدین با کودکانشان شیطنت آنهاست و اظهار دارند که دیگر حریف فرزندشان نمی شوند و او نه با تنبیه نه دعوا و نه …. رفتارهایش اصلاح نمیشود. فرزندشان مرتب در حال حرکت و فعالیت است و نوعی حالت بی قراری و ناآرامی در او مشاهده می کنند.
برخی از این والدین از فقدان تمرکز حواس و ضعف درسی کودک نیز صحبت می کنند. آنها علت این فعالیت بیش از اندازه را نمی دانند و مرتب فرزندشان را مورد سرزنش قرار می دهند. این کودکان بعضاً مورد انتقاد قرار می گیرند. عدهای از پدر و مادرها کنترل خود را از دست می دهند و این کودکان را به شدت کتک می زنند یا آنها را تهدید می کنند. اختلال بیش فعالی که در اغلب موارد با نقص توجه همراه است، معمولاً در دوران کودکی بروز می کند. تشخیص این اختلال در سنین زیر پنج سالکمی مشکل است زیرا امکان دارد با رفتارهای طبیعی و شیطنت آمیز کودکان اشتباه گرفته شود و به راحتی نمی توان برچسب بیش فعالی را به کودک زد. با این حال، متخصصان می توانند این اختلال را تشخیص دهند و
پیش بینیهای لازم را به عمل آورند. گاهی این اختلال با فعالیت بیش از اندازه، خرابکاری و آزار رساندن میتواند همراه باشد.
بیش فعالی را می توان به 3 دسته: 1. نوع غالباً بی توجه 2. نوع غالباً بیش فعال (تکانشگر) و
3. نوع مرکب (ADHD)طبقه بندی کرد.
مطالب مرتبط : ناخن جویدن کودکان
کودکان مبتلا به نوع اول در توجه و د قت و تمام کردن کارها و تمرینات مشکل دارند و به اصطلاح به آنها کودکان سر به هوا و حواس پرت و آشفته می گویند. محققان دریافته اند که این کودکان در انجام کارهای تحصیلی نیز مشکل دارند و اکثرشان دچار افت تحصیلی میشوند.
در نوع نقص توجه کودک بیشترین مشکل را در نگهد اری توجه و تمرکز دارد . به نظر می رسد که او هیچ توجهی به صحبت های طرف مقابل نمی کند ، در اتمام کارهایش حتی آن کارهایی که خودش علاقمند است ، مشکل دارد و به جزئیات بی توجه است، هنگام بازی یا انجام تکالیف تمرکز کافی ندارد و بسیار سر به هوا هستند. دختران بیشتر از پسران به این نوع اختلال دچار میشوند .
اما نوع دیگر اختلال بیش فعالی که پرتحرکی/ تکانشگری گفته می شود، کودک بسیار پرتحرک بوده و از عمد و از روی قصد، دست به کارهای خطرناک از جمله بازی با وسایل برقی، کارهای خطر ناک مثل پریدن وسط خیابان و بالا رفتن از دیوار یا کمد ها و … می زند ، بسیار پرحرف است و مخصوصا در مدرسه تا سوال معلم تمام نشده است می خواهد پاسخ دهد و بسیار رفتارهای پرخاشگرانه از خود نشان می دهد ، دائماً در پی جلب توجه است،یکجا بند نمی شود و سرجای خود مدام وول می خورد ، حرکت های بی جا از خود نشان می دهد ، با دست هایش زیاد بازی می کند . برای انجام هر کاری عجله دارد و همیشه در حال دویدن است. این نوع اختلال بیشتر در پسران دیده می شود, و نوع مرکب کودک تلفیق دو مورد قبلی را داراست.پ
مطالب مرتبط : کودکی که نمیخواهد به مدرسه برود
راهکارها:
1.حتما والدین مطمئن شوند که کودک واقعاً نشانه های این اختلال را دارد و حتما به یک متخصص و روان شناس کودک مراجعه کنند. بنابراین در قدم اول بایستی راجع به تشخیص مطمئن باشیم و به فرزندمان برچسبهای نادرست نزنیم زیرا ممکن است تحمل والدین کم باشد و شیطنت کودک را به اشتباه با علائم بیش فعالی اشتباه بگیرند و بعد از آن کمک از جلسات بازی درمانی است.
2. خواهشا این کودکان را به هیچ وجه کتک نزنیم؛ زیرا رفتارهای انتقام جویانه از آنها سر خواهد زد. بهترین رفتار این است که با آنان مؤدبانه و با محبت صحبت کنیم. البته در برخورد با سایر کودکان نیز داشتن رفتاری مهرآمیز و عاری از خشونت لازم است.
3. انرژی اضافه این کودکان باید از طریق فعالیتهای مثبت، از جمله ورزش کردن, بازی در پارک مصرف شود. بهتر است آنها را برای بازی به زمینهای بزرگ برد و اجازه داد که به فعالیتهای لذتبخش بپردازند . در منزل نیز بایستی مسئولیتهایی که از لحاظ جسمی قدری بچهها را خسته می کند به آنها بسپاریم تا به این وسیله انرژی بیش از حد آنان گرفته شود. البته خوب است گاهی برای انجام این مسئولیتها جوایزی هم در نظر بگیریم.
4. اگر نیاز به دارو درمانی باشد کودک حتما باید بر اساس دوره ای که روان پزشک تجویز کرده دارو مصرف کند. داروهایی از قبیل ریتالین, رسپریدون, رسپریدول و…
5. درمان دیگری که در کنار بازی درمانی می تواند موثر باشد استفاده از جلسات نوروفیدبک برای کمک به مشکلات تمرکز و توجه کودکان است.
5.رژیم غذایی خاصی را کودک بیش فعال خصوصا نوع تحرک باید رعایت کند. از جمله مصرف اسیدهای چرب ضروری در بدن است. تحقیقات بسیاری نشان داده اند که غلظت اسیدهای چرب “امگا-3″ و”امگا-6” در این افراد به مقدار زیادی پایین تر است و این کودکان، علائم کمبود اسیدهای چرب ضروری مانند تشنگی زیاد را نشان می دهند ).کنجد، تخمه ی کدو تنبل و تخمه ی آفتابگردان منابع خوبی از اسیدهای چرب امگا-6 و ماهی آزاد و ساردین، از منابع خوب اسیدهای چرب امگا-3 می باشند.)
– رژیم کم شکر، پرهیز از خوردن قندهای ساده و شیرینیها و استفاده بیشتر از پروتئینها مانند مرغ، تخم مرغ، گوشت قرمز و حذف یا کاهش مواد غذایی آلرژی زا مثل: بادام زمینی، تخم مرغ، شکلات، پنیر، شکر، گندم، سویا، گیلاس، آلبالو، توت فرنگی، کشمش، نوشابهها، هلو، آلو، پرتقال، بیسکویت، سیب، توت، گوجه فرنگی، خیار، آدامس، سس، آب لیمو، کنسروها، مربا، ترشی، کمپوتها، قهوه و چای
ترجیحا بهتر است این مواد غذایی در عادات غذایی کودک کمتر مصرف شود .
در این مقاله به موضوع اختلال بیش فعالی پرداختیم تیم متخصصین مرکز روانشناسی و مشاوره همرازان در این زمینه یاری رسان شما عزیزان هستند.
نویسنده: مهشید آقا جان بیک