شناسایی کودکان دارای اختلال یادگیری (LD)
اختلال یادگیری اصولا پس از ورود به مدرسه یعنی در کلاس اول نمایان می شوند و پیش از آن به ندرت بروز می کنند و قابل شناسایی برای خانواده یا مربیان نمی باشند.کودکانی که دچار اختلال یادگیری هستند هیچ تفاوتی با کودکان دیگر اعم از مشکلات جسمانی یا هوش ندارند بلکه اگرآزمون بهره هوشی از آنها گرفته شود می تواند طبیعی قلمداد شود یعنی بهره هوشی تقریباً متوسط یا بالا برخوردار باشند.
این کودکان همانند سایرکودکان پیرامون خود از امکانات محیطی و آموزشی نسبتاً مناسبی بهره مند هستند، اما پیشرفت آموزشی و درسی آنها بطور چشمگیری از سایر همکلاسی هایشان با توجه به سن، هوش و امکانات آموزشی کمتر است.
از انواع اختلال یادگیری :
1) اختلال يادگيری در ديکته نويسی
2) روخوانی
3) رياضی
اختلال در دیکته نویسی:
معمولا کودکانی که دچار اختلال در دیکته هستند ضعف بسیاری دیده می شود و تفاوت بسیار زیادی در توانایی کودک در این درس با درس های دیگر است. به عنوان مثال توانایی کودک در فراگیری ریاضی بسیار عالی است اما عملکرد کودک در دیکته بسیار پایین است. از مشکلاتی که کودک در دیکته نویسی دارد غلطهای مکرر و زیاد ديکته است که شامل این است که:
1) حروف مشابه را با هم اشتباه می کند (سبح به جای صبح ، هوله بجای حوله و… )
2) کلمات را همانگونه که می شنود می نويسد ( بشکاب به جای بشقاب , پمبه بجای پنبه، شمبه به جای شنبه و … )
3) وارونه نويسی (به صورت وارونه نوشتن ) و قرينه نويسی از چپ به راست مثلا : ( بابا )
4) يک حرف از يک کلمه را حذف يا به آن اضافه می کند) رفت به جای رفتن یا رفتن به جای رفتند)
5) غلطهای املائی که ناشی از بی دقتی کودک است مثل نگذاشتن نقطه ها، سرکش « گ و ک»، اشکال در گذاشتن دندانه ها و تشديد هم به چشم مي خورد.
6) تعدادی از کلمات را نيز جا می اندازند.
مطالب مرتبط : اختلال بیش فعالی
اختلال خواندن :
اين کودکان خزانه لغات خوبی دارند و این توانایی را دارند که به راحتی بتوانند صحبت کنند ولی قادر به خواندن نشانه های نوشتنی و يا چاپی نيستند. برخی مي توانند واژه ها را بخوانند ولی مفهوم آنها را نمیفهمند. گاهی دشواری های خواندن در اين کودکان با مشکل هجی کردن نيز همراه است. اختلال روخوانی (ديس لکسی یا نارسا خوانی ) اصطلاحی است که برای کودکانی كه علی رغم هوش طبيعی قادر به خواندن درست و روان نيستند بکار می رود. اين کودکان از نظر مغزی، بينايی و شنوايی سالم هستند و شايد علائمی مانند اضطراب, افسردگی و … داشته باشند. علائم مربوط به نارسا خوانی متعدد و متنوع هستند.
1)حذف برخی از حروف از کلمه هنگام خواندن ( گفت بجای گفتن )
2)جا به جايی برخی از حروف به جای هم ( ابس به جای اسب )
3)آيينه خوانی يا وارونه خوانی کلمات (روز بجای زور)
4) اشتباه کردن کلمات شبيه به هم مثل: (خال بجای حال)
5) اشکال در بخش کردن کلمات
6)اشکال در صدا کشی
7)اشکال در ترکيب صداها و ساختن کلمه
8)حفظ کردن کلمات از روی شکل آنها بدون توانايی تشخيص حروف آنها
9)کم کردن سطرها و کلمات، عدم رعايت نشانه های دستوری مثل نقطه کاما
10) کند خوانی
مطالب مرتبط : کلینیک روانشناسی ، نقش پدر در تربیت کودک
اختلالات رياضی:
عملکرد رياضی کودک بسيار ضعيف است در صورتی که همتنطور در بالا اشاره شد هوش کودک طبیعی است و مشکلی دیده نمی شود و این اختلاف عملکرد با ساير دروس کاملاٌ مشخص است.
در هر مقطع تحصيلی کودک در کسب مهارتهای رياضی مربوط به همان مقطع اشکال دارد. مشکلات شايع در اين گروه کودکان شامل عدم فهم اصطلاحات رياضی، عدم درک اعمال و مفاهيم رياضی، عدم شناخت نمادهای عددی و يا گروه بندی ارقام، عدم رعايت مراحل رياضی شمارش اشياء و يادگيری جدول ضرب و اشکال در مهارتهايی که نياز به تمرکز دارد مانند کپی کردن درست اعداد و بخاطر سپردن اعداد، در تعدادی از کودکان دارای اختلالات يادگيری علائم مربوط به کمبود تمرکز نيز وجود دارند که اشتباهات ناشی از بی دقتی نيز به علائم اختلالات يادگيری اضافه می شوند.
ژنتيک در بروز اين اختلالات نقش مهمی دارد. هر کدام از این مشکلات را اقوام درجه اول مثل پدر و مادر يا درجه دوم مانند خانواده پدری و مادری نيز می توانند دارا باشند.
برای تشخیص این نکته را باید حتما در نظر گرفت که این کودکان از نظر حواس بينايی و شنوايی سالم باشند و شرایط محیطی و آموزشی نسبتاٌ مناسبی داشته باشند و محدوديتهای شديد عاطفی نداشته باشند. برای تشخيص انواع اختلال يادگيری در کلاس اول بايستی این را مد نظر قرار داد که حداقل شش تا نه ماه از شروع سال تحصيلی گذشته باشد، زيرا بسياری از اشکالات ذکر شده در شروع سواد آموزی طبيعی تلقی می شوند. برای تشخيص اختلال يادگيری ديدن دفتر ديکته, رياضی و مشاهده روخوانی کودک الزامی است و در صورت داشتن آگاهی از اين اختلالات بهترين مرجع تشخيص معلمين می باشند.
برای تشخیص نهایی حتما باید به روان شناس کودک مراجعه کرد و در صورت لزوم با استفاده از بازی درمانی و برنامه های آموزشی خاص می توان درمان به موقع را انجام داد متخصصین مرکز روانشناسی همرازان در زمینه تشخیص و ارزیابی، درمان و خدمات نوروفیدبک در این زمینه در کنار شما هستند.
نویسنده: مهشید آقا جان بیک