این جمله ها چقدر برای شما آشنا هستند؟ شبیه این جمله ها را چقدر شنیده اید؟
-اگر تو دنیا نیومده بودی من همون اول از پدرت جدا شده بودم و الان به جای این زندگی داغون یه زندگی خوب و عالی داشتم .
-من به خاطر تو و آینده تو پا روی خواسته ها و اهدافم گذاشتم .
-اگر رابطه مون رو قطع کنی من خودمو میکشم .
-اگر اونطور که من میخوام با من رابطه جنسی نداشته باشی ، من میرم با دیگران اونطور که میخوام رابطه برقرار میکنم .
-میدونی من چه شبهایی که بیمار بودی بالای سر تو بیدار موندم تا صبح ؟ تو یه آدم قدر نشناسی .
-تو با کارهات آخر منو سکته میدی ، اگر سکته کنم تو باعث مرگ منی و حق نداری بیای سر قبرم .
-اگه فلان کاری که میگم رو انجام ندی ، ترکت میکنم .
-من اینهمه برای تو زحمت کشیدم ، اونوقت تو فلان کار کوچیک رو حاضر نیستی برام انجام بدی ؟
-مگه من چقدردیگه زنده هستم که بهم سرنمیزنی یا کاری که میگم رو انجام نمیدی؟ تو خودخواهی.
-میخوای از من جدا بشی؟ باشه جدا شو ولی بعدش در خواب بچه ها رو میبینی چون دیگه اجازه نمیدم اونا رو ببینی
-منو تنها میزاری ؟ من مریضم . اگه چیزیم بشه چه کسی بهم کمک میکنه ؟ باشه برو به تفریحت برس .
-تو یکبار فلان اشتباه رو کردی و من تورو بخشیدم، پس فلان کارو فلان کار رو باید برام انجام بدی .
-اگر منو دوست داشتی به خواسته ام تن میدادی .
-و …
اگر اینگونه جمله ها را زیاد شنیده باشید و تحت تاثیر اینها قرا گرفته باشید ، شما یک قربانی باجگیری عاطفی هستید . قربانی !
باجگیری عاطفی روشی است که دیگران ( و حتی شاید خود شما ) از آن استفاده میکنند تا به خواسته ها و اهداف خودشان برسند .
باجگیران اصلی زندگی شما غریبه ها نیستند، آنها نزدیکان شما هستند.شاید باورتان نشود ولی این باجگیرها مادر و پدرتان ،خواهر و برادرتان ، همسر و فرزند شما و دوستانتان هستند . آنها به طور مستقیم یا غیر مستقیم شما را تهدید میکنند که اگر کاری که آنها میخواهند را انجام ندهید ، عواقب بدی در انتظارتان خواهد بود . آنها در واقع میگویند اگر آنطور که میخواهم رفتار نکنی ، رنج خواهی برد ، و یا با افشای مسائلی درموردت آبرویت را خواهم برد ، ویا تورا از خوبی هایم محروم خواهم کرد . آنها در شما احساس گناه و تقصیر ایجاد میکنند .
مطالب مرتبط : راه کارهای موثر برای مدیریت خشم
هدف آنها یک چیز است : فرمانبری شما از آنها . درواقع آنها از این طریق شما را کنترل میکنند .
مثلا آنها تهدیدتان میکنند که اگر طبق خواسته آنها عمل نکنید :
زندگیتان را سخت خواهند کرد . شما را از خوبی هایی مثل محبت ، توجه و پول محروم خواهند کرد .
رابطه شان را با شما قطع خواهند کرد . با شما قهر خواهند کرد . به خودشان یا شما آسیب خواهند زد ، یا افسرده ، پرخاشگر ویا بیمار جسمی یا روانی خواهند شد .
شما وقتی تسلیم خواسته باجگیر میشوید در واقع به او یاد میدهید که چگونه از شما باجگیری کند و هربار که تسلیم میشوید اورا تقویت میکنید تا بیشتر از شما باجگیری کنند . و به مرور زمان شما بنده او میشوید و اعتماد به نفس و عزت نفستان را از دست میدهید .
آنها ابتدا خواسته خود را مطرح میکنند ، شما مقاومت میکنید چون نمیخواهید آن کار را انجام دهید ، آنها اصرار میکنند و اگر نپذیرید تهدید را شروع میکنند تا شما تسلیم شوید ، و اگر تسلیم شوید این ماجرا تکرار خواهد شد .
باجگیران چهار دسته هستند :
تنبیه کنندگان : اگر خواسته ام را انجام ندهی … تورا ترک میکنم ، با تو صحبت نمیکنم ، با تو سکس نمیکنم ، تو را از ارث محروم میکنم ، از گروه بیرون میکنم ، اخراج میکنم ، جریمه میکنم ، کتک میزنم و …
خودتنبیه کننده ها : از دست تو مریض میشوم ، خودم را میکشم و تو قاتل من هستی . و…
درد کشیدگان : من سالها به تو خدمت کردم ، من به خاطر تو قربانی شدم ، از خواسته ها و آرزوهایم گذشتم ، به خاطر تو سختی کشیدم ، مرا بیمار کردی ، مرا رها کردی ، به من آسیب زدی ، ببین چه بلایی سر من آوردی ، باعث بی آبرویی ، سردرد و افسردگی و ناراحتی من شدی ، به خاطر تو اخراج ، معتاد و بدبخت شدم
وسوسه کنندگان : به شما وعده پول ، ترفیع ، توجه ، محبت ، کمک ، معرفی برای استخدام و … را میدهند ولی هربار که به دستیابی آن وعده ها نزدیک میشوید ، به بهانه یا شیوه ای آنها را به شما نمیدهند .
باجگیران عاطفی در شما ترس از طرد شدن ، ترس از دست دادن ، ترس از مورد خشم و حمله قرار گرفتن ، ترس از تنها ماندن ، ترس از آسیب پذیر بودن ، ترس از مورد تایید دیگران نبودن ، ترس از هرگونه عواقب بد ، احساس مدیون و بدهکاربودن ، احساس گناه و تقصیر ، احساس متعهد نبودن ، احساس ترحم و خیلی احساسهای بد دیگر ، ایجاد میکنند و با اینها از شما باج میگیرند .
باجگیرها میخواهند به خواسته خودشان برسند و برای این نقاط ضعف شما را پیدا کرده و با دست گذاشتن روی آنها شما را بازی میدهند .
باجگیران و باجگیری عاطفی را بشناسید و بیاموزید با آنها چطور مقابله کنید . این نیازمند آموزش دیدن توسط روان شناس است. بدانید که ضعفهای رفتاری ، شخصیتی و روانی شماست که به باجگیر این امکان را میدهد تا از شما باجگیری عاطفی کند . این مشکلات را به کمک متخصص شناسایی و رفع نمایید . در همین راستا مهارتهایی را هم از متخصص بیاموزید تا بدانید دربرابر باجگیران عاطفی چگونه از خودتان مراقبت کنید.
زخمهایی که باجگیران عاطفی در شما ایجاد میکنند ، بسیاری از اوقات بسیار عمیق هستند .اگر شما هم سالها و بارها درگیر اینگونه باجگیری های عاطفی بوده اید لازم است تحت بررسی و درمان حرفه ای قرار گیرید . این زخمها سالها با شما میمانند و حتی شما را به باجگیران عاطفی بدل میکنند که به عزیزان و فرزندان خود همین زخمها را خواهید زد .
تنظیم متن : علی اکبر عسکری
منبع : باج گیری عاطفی ، سوزان فوروارد،ترجمه منیژه شیخ جوادی